36- 72 AY ÇOCUĞUNDA TUVALET EĞİTİMİ

Tuvalet Alışkanlığı

Çocuklar bireysel farklılık göstermekle beraber 18. aydan itibaren tuvalet eğitimi
almaya hazır hale gelirler. 36 aya gelindiğinde, yine çocuklar arası değişkenlik göstermekle
birlikte birçoğu tuvalet eğitimi alışkanlığı kazanmış durumdadır. Ancak bazı çocuklar 4
yaşına kadar bu eğitimi almaya hazır olmayabilir. Tuvalet eğitimini kazanmış olsa bile bazı
çocuklarda ara sıra gündüz ve gece alt ıslatma görülebilir. Çocuk 4 yaşına geldiği halde
tuvalet eğitimini tamamlamamış ise bu bir soruna işaret edebilir. Bir uzmana danışılması
gereklidir.
Oyun çağı çocukları özellikle oyunlara odaklandıkları zaman tuvaletini ertelemektedir.
Bazen de çok fazla idrar tuttukları için tuvalete yetişemeyip giysilerine kaçırmaktadırlar. Bu
durum çocuklar için çok olağandır. Bu konuda çocukları ara sıra uyarmak fayda sağlayabilir.

 Anaokulundaki tuvaletler

Çocuklar okul öncesi eğitim kurumlarına geldiklerinde tuvalet kullanımı ile ilgili
olarak bazen sorun yaşamaktadırlar. Birçok aile evde çocuklarına oturak kullandırmakta ve
çocuk buna alışmış olduğu için okuldaki tuvaletleri kullanmakta zorlanmaktadırlar. Rahatça
oturabilecekleri minik klozetler olmalı ya da normal klozetlere adaptör konularak oturma
yeri çocuğa uygun hale getirilmelidir. Ayaklarının altına basamak konulmalı, tuvaletini
yaparken ayaklar yerle temas etmelidir. Tuvalet kağıtları çocukların ulaşabileceği bir
mesafede bulunmalıdır.
Çocuklara, kullanılan yerlerin temiz bırakılması ile ilgili eğitimin de planlanmaya
alınması gerekmektedir, (erkek çocuklarda klozet kapağının kaldırılması, dışarıya idrar
sıçratmadan tuvaletini yapabilme, kullanım sonrası tuvaletin temiz bırakılması, sifonun
çekilmesi gibi). Özellikle okullarda toplu kulanım gerçekleştiğinden hem kişisel hijyen hem
de grup açısından bu konu önemlidir.
Tuvalet ihtiyacını giderme aşamaları:
*Tuvalete gider.
*Giysisini indirir/toplar.
*Tuvalete oturur.
*Çişini/kakasını yapar.
*Tuvalet kağıdı koparır.
*Tuvalet kağıdıyla kirli bölgeyi siler.
*Tuvalet kağıdını çöp sepetine atar.
*Ayağa kalkar.
*Giysisini çeker,( etek ise) indirir.
*Sifonu çeker.
*Ellerini yıkar.

Perianal Bölge Temizliği

Sağlıklı bir insanda idrar mikrop içermez ancak dışkıda bakteriler bulunur ve hastalığa
neden olur. Bu nedenle dışkılama sonrası temizliğin özenle yapılması çok önemlidir.
Dışkılama sonrası temizlik, kız çocuklarında genital bölgeye mikrop bulaştırmamak için
mutlaka önden arkaya doğru yapılmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken diğer nokta ise
dışkılama sonrası temizlik yapılırken ellere mikrop bulaştırılmamasıdır. Dışkılama sonrası
temizlikte doğrudan eller kullanılmamalıdır. Dışkı bulaşan eller sabunla yıkansa bile kirlilik
tam olarak temizlenmemektedir. Bu nedenle dışkılama sonrasında ilk temizlik, kirlilik
kalmayıncaya kadar her seferinde kuru temiz tuvalet kağıdıyla, daha sonra yine el
değdirilmeden fışkıran suyla ya da ıslatılmış kağıtla yapılması ve bölgenin tuvalet kağıdı ile
kurulanarak temizliğin bitirilmesi en uygunudur. Bu işlem bittiğinde eller mutlaka etkili bir
biçimde yıkanmalıdır.

36-72 Ay Çocuğuna Tuvalet Eğitimi Kazandırmaya Yönelik

Etkinlik Örnekleri

Etkinlik- 1. İlgi Köşelerinde Oyun -Evcilik Köşesi

Materyal: Oyuncak bebek, bebek bezi, tuvalet kağıdı vs.
Uygulama: Eğitimci evcilik köşesinde tuvalet temizliği ile ilgili malzemeleri hazır
bulundurur. Çocuklarla birlikte serbest zaman etkinliği saatinde evcilik köşesinde oyun
kurarak, bebekler altlarını ıslattığında annelerinin neler yaptığını sorar ve göstermelerini
ister. Doğru yapılan davranışları onaylar, eksik ve hatalı gördüğü davranışlar için uyarıda
bulunarak düzeltir. Daha sonra çocuklara “Siz tuvaletiniz bittikten sonra nasıl
temizleniyorsunuz?” diye sorar.
Gelen cevaplar doğrultusunda;
*Tuvalete girmeden önce ve sonra ellerin yıkanması,
*Temizlikte doğrudan el kullanmanın doğuracağı sakıncalar,
*Temizliğin önden arkaya doğru yapılması (oyuncak bebek üzerinde uygulamalı
olarak gösterilir),
*Önce tuvalet kağıdını ıslatarak, sonra da kuru bir şekilde kullanılması,
*Sifonun çekilmesi gerektiği hatırlatılır.